Affiches, kunst van de straat

Alois Senefelder, een Beiers graficus ontdekt in 1798 de steendruk en lithografie. Hij brengt daarmee de wereld dé ultieme techniek voor die tijd, om snel, massaal en voordelig afbeeldingen te drukken. Vanaf 1837 kan dat ook in kleur. Hiermee ontstond het affiche. In Nederland maar ook internationaal tot ± 15 jaar geleden nog een belangrijk reclame medium. De glorietijd van het affiche start rond 1850 en moet je zien in het perspectief dat er in deze tijd daarnaast totaal geen reclamemedia waren behalve de (zwart-wit) krant. Affiches waren in die tijd nét zo belangrijk als de huidige televisie reclame.

Steendrukpers in het Nederlands Steendrukmuseum

Helaas, het affiche verdwijnt. In steden zijn het videoboodschappen op beeldschermen geworden. Hier en daar zie je nog wat uitingen van wildplakkers, maar deze boodschappen op papier mag je meestal qua kwaliteit niet een affiche noemen.

Kunst

Affiches werden in de begin periode, bij gebrek aan reclamebureaus, vooral door kunstschilders ontworpen. Elk land heeft zijn eigen beroemdheden op het gebied van affiche ontwerpers. In Nederland: Jan Toorop, Berlage, Roland Holst, H.N. Werkman, Eppo Doeve, Dick Bruna, Karel Appel. In Frankrijk: Picasso, Matta, Klee, Chagall, Matisse, Léger. In Duitsland de ontwerpers van Bauhaus om er maar een paar voor de vuist weg te noemen. De kenner weet: dit zijn grote namen in de kunsthistorie. Een schilderij van sommigen hier genoemd brengt nu miljoenen op.

Er zijn nationaal en ook internationaal affiches welke iconen zijn geworden voor de opdrachtgever en vaak nog steeds verrassend modern de boodschap weergeven. Affiches belichamen bij uitstek de ontwikkeling van de cultuurhistorie. Zowel de artistieke gedaante als ook de voorstelling zelf, het onderwerp, tonen in één oogopslag de geest en de stijl van de betrokken periode. De mooiste en beste affiches hebben een sterk beeld en weinig tekst. Originele affiches zijn soms duizenden euro's waard.

Musea

Antieke affiches zijn een bron van inspiratie voor een goed grafisch ontwerp. Wil je hierop oriënteren dan kan je natuurlijk terecht op het internet. Maar er gaat natuurlijk niets boven échte affiches. Hiervoor kan je terecht bij een aantal musea.

Nederlands Steendruk museum PHILIPS affiche, bron: Nederlands Steendruk museum

Poster cultuur

Een aspect van het huidige digitale tijdperk is dat alles zo vluchtig is. Men mist soms de diepgang van vroeger. Daarom zijn de analoge langspeelplaten weer zo populair. Deze heb je écht in je handen inclusief een grote cover met een inspirerende illustratie. In de tijd van deze LP's was er ook een poster cultuur. Vooral jongeren hingen affiches op van idolen en afbeeldingen waarin zij zich konden vinden. Misschien best een goed idee een affiche te laten ontwerpen door een gewaardeerd kunstenaar en deze onder je klantenkring te verspreiden om zo de beleving van je merk in de juiste richting te duwen... Leoprinting is hierbij graag behulpzaam!

Inspiratie

Een interessante expositie is: UITGELICHT! Kunst in de Philips reclame tussen 1900-1950 in het Nederlands Steendrukmuseum te Valkenswaard. Philips en de regio Eindhoven zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Beeldbepalend zijn de reclameaffiches van Philips waarmee het bedrijf zich al vroeg in de 20e eeuw profileert. Voor de promotie van Philipsproducten worden toonaangevende kunstenaars ingezet zoals Leo Gestel, A.M.Cassandre, Louis Kalff en Albert Hahn. Het Nederlands Steendrukmuseum toont in deze spectaculaire expositie een overzicht van de meest bijzondere Philips affiches uit de beginperiode van het bedrijf. De expositie is te bezoeken van 30 juni 2018 t/m 20 januari 2019.

Een veelomvattende en ook mooie bron is Geheugen van Nederland met o.a. affiches van Poptempel Paradiso en de Melkweg maar ook van bekende producten van weleer zoals van Nelle en Delftsche slaolie, PTT (Post Telegraaf Telefoon), NS, KLM en ga zo maar door.

Er zijn een flink aantal grafische musea in Nederland welke natuurlijk ook affiches in hun collectie hebben:

Nederlands Steendrukmuseum in Valkenswaard: www.steendrukmuseum.nl
Drukkerij Museum Meppel: www.drukkerijmuseum-meppel.nl
Grafisch Museum Groningen: www.gr-id.nl
Historische Drukkerij Maastricht: www.drukmuseum.nl
Stichting Lettergieten Westzaan: www.lettergieten.nl
In Den Groenen Zonck: www.grafischmuseumindengroenenzonck.nl
Persmuseum Amsterdam: www.persmuseum.nl
Huis van het Boek, Museum Meermanno: www.meermanno.nl
Fries Grafisch Museum ondergebracht in Museum Joure: www.museumjoure.nl
Noord Hollands Archief: www.noord-hollandsarchief.nl
Boekdruk Museum Dordrecht: www.boekdrukmuseum.nl
Mobiel Grafisch Museum: www.oudeboekdrukkunst.nl
Historische Boekdrukkerij De Arend Doesburg: www.boekdrukkerijdearend.nl
De Museumdrukkerij Grootegast: www.museumdrukkerij.nl

's Werelds meest bekende affiche: James Mongomery Flagg's "I Want You" US Army Recruiting poster uit 1917

ABONNEER OP DE LEOPRINTING BLOG

VOLG ONS