Toetanchamon ging viral

Eén van de spectaculairste ontdekkingen in de 20e eeuw was de ontdekking van het graf van Toetanchamon in 1922 door Howard Carter. Toetanchamon werd in één klap de beroemdste Egyptenaar ooit en dat terwijl hij slechts negen jaar oud was toen hij zijn vader als farao opvolgde. Op zijn 19e jaar was zijn leven reeds voorbij.

De ontdekking van het graf in een uitgehouwen tombe in het dal der koningen was wereldnieuws. In die tijd was er nog geen televisie en radio stond in de kinderschoenen. Er kon dus van deze ontdekking alleen verslag worden gedaan in gedrukte media en in de bioscoop. Elke dag verschenen er in de kranten nieuwe verhalen over het verloop van deze ontdekking. Het enige wat het publiek werd voorgeschoteld waren zwart-wit filmbeelden en foto’s die in kranten over de hele wereld werden gepubliceerd.

Rage

Misschien was het juist daarom dat er een enorme rage ontstond en de ontdekking van de tombe van Toetanchamon invloed kreeg op alle facetten van kunst en vormgeving in de jaren twintig van de vorige eeuw. Hoe kon het publiek anders een beeld vormen van deze spectaculaire ontdekking? In 1924 kon je in de Parijse Folies Bergère een weinig verhullend spektakel zien: de 'Legenden van de Nijl'. Struisveren werden gebruikt op een manier waarvoor ze niet bedoeld waren. In de mode werd de Egyptische uitstraling populair. Dames droegen Cleopatra-oorbellen en een hoofdband. Ook vele modieuze producten werden gecreëerd, parfum werd verkocht in obeliskvormige flesjes. Hiërogliefen werden gebruikt als decoratie. In de vormgeving van interieurs drukte het antieke Egypte ineens zijn stempel. Tafels en stoelen kregen een vorm zoals die in de graftombe van Toet waren gevonden. Zelfs Lenin werd op een Egyptische wijze gebalsemd en gemummificeerd…

Carter wees verontwaardigd een verzoek van een New Yorks modehuis af om voor een kwart miljoen dollar exclusief de rechten op de naam Toet-Anch-Amon te krijgen. De nieuwe stijl was niet exclusief voor de rijken. Ook voor het grote publiek werd het een hype. Er werden bijvoorbeeld Egyptische zeepjes in een sarcofaagje geproduceerd en in Amerika verkocht men citroenen van het merk King Tut.

Carnarvon, een Engelse aristocraat en financier van de ontdekking stierf drie weken na de officiële betreding van het graf aan een muggenbeet. Zo ontstond ook nog 'suspense': de vloek van de farao voor degenen die het graf verstoorden. Een prachtig thema voor Hollywood-mummiefilms en Kuifjes avontuur 'De sigaren van de farao' uit 1932.

In de grafische vormgeving zijn er van de gekte uit die tijd nog steeds sporen. Een bepaalde lettervorm noemt men nog steeds Egyptienne. Het is een klassieke letter met een zwaar aangezette schreef. De geschiedenis leert ons dat je geen internet nodig hebt om viraal te gaan!

 

ABONNEER OP DE LEOPRINTING BLOG

VOLG ONS